बन्दाबन्दीको स्वरुपलाई परिवर्तन गर्ने कि ?
वैश्विक महामारी कोभिड-१९ सँग जुध्नको लागि नेपालले चैत्र ११ गतेबाट शुरु गरेको बन्दाबन्दी तेस्रो महिनामा प्रवेश गरिसकेको छ । यद्यपि यस रोगबाट संक्रमित हुनेको सङ्ख्या दिन-प्रतिदिन बढिरहेको छ । चीनमा...
View Articleभारत कोरोनाको नयाँ इपिसेन्टर बन्दै, नेपाल कसरी जोगिने ?
कोरोनाको उत्पत्ति चीनबाट भयो । वुहान कोरोनाको पहिलो इपिसेन्टर थियो । दोस्रो इपिसेन्टर युरोप बन्यो, तेस्रो अमेरिका । दोस्रो चरणमा इटाली र स्पेन सबैभन्दा बढी प्रभावित थिए । तर, युरोपका बाँकी देशहरु...
View Articleखाल्डोमा कृषक की तरकारी !
नेपाल कृषिप्रधान देश हो । नेपालमा पुस्तौंदेखि पढाईने बिषय यहि हो । तर बिडम्बना, यो कुरा किताबको पानाभन्दा बाहिर अनुभूति गर्न पाईएको छैन । दलका वरिष्ठ नेता मात्रै होईन, परिआउँदा उपप्रधानमन्त्री र...
View Articleक्वारेन्टाइन भनेको शरणार्थी शिविर होइन
कोरोना प्रकोप यो शताब्दिमा हामीले भोगेको अत्यन्तै विशिष्ट प्रकृतिको प्रकोपको विश्वव्यापी प्रकोप हो । पछिल्लो प्रकोप आजभन्दा १०० वर्ष अगाडि मानव समाजमा देखिएको थियो । त्यसले ४ करोडभन्दा बढी मानिसहरुको...
View Articleमोदी कार्यकालको समीक्षाः भारतीय लोकतन्त्र ब्याक गियरमा हिंड्दैछ
भाजपाको मोदी सरकारले दोस्रो कार्यकालको पहिलो वर्ष पुरा गरेको छ । सबैलाई थाहा छ– मोदी सरकारले दोस्रो पटकका लागि ‘सबैको साथ, सबैको विकास, सबैको विश्वास’ को वादा गरेको थियो । अब एक वर्षपछि यो हेर्नु छ- के...
View Articleचीनः धनी राज्य, गरिब जनता
चीन कस्तो देश हो ? धनी कि गरिब ? यो प्रश्नले धेरैलाई अलमलमा पारिदिन्छ । गरिब भनौं विश्वको दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्र हो । धनी भनौं जनताको आर्थिक स्थिति भने राम्रो छैन । चीनमा योे हप्ता बहस नै यही बिषयमा छ...
View Articleजंगली उपजको संकलन र उपभोगः संरक्षणको प्रश्न र मानव स्वास्थ्यको जोखिम
वनजंगल र मानव समुदायबीच युगौंदेखि अत्यन्त निकट र पारस्परिक सम्बन्ध रहिआएको छ । वनजंगलले कृषि, पशुपालन, उर्जा आदिमा प्रत्यक्ष र देखिने सहयोग गर्दै आएको छ भने अप्रत्यक्ष रुपमा सुक्ष्म जलवायू, पानी...
View Articleभूराजनीतिक दुश्चक्रको अर्को फन्को
कुनै देशको भौगोलिक अवस्थितिले उत्पन्न हुने अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्धका आयामलाई भूराजनीति भनिन्छ । भूराजनीतिका अवसर र चुनौति दुवै हुन्छन् । भूराजनीतिले राज्य र कूटनीति सञ्चालनमा ठूलो अर्थ राख्दछ ।...
View Articleभारतको चालः सैन्य हस्तक्षेप र कुटनीतिक प्रयास सँगसँगै
चीनसँगको सीमा विवाद संकटको रुपमा गहिरिन थालेपछि नयाँ दिल्लीले सैन्य शक्ति र कूटनीति दुवैको संयुक्त चाल चल्न थालेको छ । भारतीय मिडियाहरुको अनुसार भारतले विभिन्न ठाउँमा रहेका आफ्ना सैनिकहरुलाई सार्न...
View Articleवरीयतामा बाबुराम
बाबुरामको जिल्लावासी हुनुको नाताले म यी पङ्क्ति लेखिरहेको छैन । भट्टराईका बारेमा आलोचना गरेर पनि लेखेको छु र उनका कार्यको प्रशंसा गरेर पनि । तपाईँ यो लेख पढ्दै गर्दा एक पटक पूर्वधारणा भङ्ग गरेर पढ्नोस्...
View Articleजसपाः पार्टीहरु मिले, उद्देश्य र नेतृत्व मिलेन
जनता समाजवादी पार्टीको परिकल्पना, सिद्धान्त, विचार, नीति, कार्यक्रम, संगठन, नेतृत्व, कार्यशैली सबै हिसाबले नयाँ र उन्नत बनाउने लक्ष्य हुनुपर्छ । अधुरो रहेको मधेस-थरुहट र जनजाति आन्दोलनलाई पूर्णता दिन...
View Articleज्यासिन्डाझैं ओली नाँच्ने दिन आउला र ?
संसदमा प्रमुख प्रतिपक्षी दलका युवा नेता तथा नेपाली कांग्रेसका सांसद गगन थापाले प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई प्रश्न सोधेका छन्– ‘ज्यासिन्डाझैं हाम्रो प्रधानमन्त्री नाँच्ने दिन कहिले आउँला ?’...
View Articleसडकको संकेत- कार्यकर्ताहरुको नागरिकमा रुपान्तरण हुँदैछ
लकडाउनको कारण काठमाडौंमा थुनिएको छु । एकाबिहानै घरबाहिर निस्किएको थिएँ । एकजना सत्तारुढ नेकपाका स्थानीय तहका नेताले स्थानीयसँग भन्दै थिए, ‘अवस्था यस्तो आयो कि अब नेकपाको नेता कार्यकर्ता भन्दा पनि लाज...
View Articleशान्तिपूर्ण जनप्रदर्शनमा अश्रुग्यास प्रयोग अपराध हो
ठीक एक बर्षअघि, आजैको दिन, हङकङ प्रहरीले भव्य तर शान्तिपूर्ण जनप्रदर्शनमाथि उपद्रो हमला गरेको थियो । सिटी टावर वरिपरि घेरिएका प्रदर्शनकारीमाथि अन्धाधुन्ध अश्रुग्यास प्रहार गरेको थियो । अश्रुग्यासको...
View Articleजंगली च्याउ: पहिचान, सचेतना र अनुसन्धानको आवश्यकता
भौगोलिक बनावट, सुक्ष्म जलवायु, हावापानी, माटो एवं उचाईको विविधताले नेपाललाई विश्व मानचित्रमा अद्वितीय जैविक विविधताको खानी बनाएको छ । विश्वको ०.१ प्रतिशत भूगोल ओगटे पनि कूल वनस्पतीको ३ प्रतिशत र कूल...
View Articleनिशान छाप संशोधनपछिको परिदृष्य
हिजो जेष्ठ ३१ गते संसदले सर्वसम्मतिले निशान छाप संशोधन गर्यो । घटनाको सतह वा बाह्यपक्ष मात्र हेर्दा यो कुनै ठूलो कुरा हैन । सार्वभौम देशको सार्वभौम संसदले आफ्नो निशान छाप संशोधन गर्यो । देशको भूभाग...
View Articleअन्तर्राष्ट्रिय कानूनको कसीमा सोती काण्ड
प्रेम गरेका कारण मारिएका अजित मिजार, चुलो छोएको कारण मारिएका मना सार्की, बोक्सीको आरोपमा मारिएका लक्ष्मी परियार, दलित भएकै कारण प्रेममा बहिस्कृत भएर ज्यान गुमाएका नवराज विक र उनका साथीहरु र दलित गरिब...
View Articleठूला संकटले ल्याउने परिवर्तन अन्ततः ठूलै हुुन्छ
इतिहास हेर्दा त्यही देखिन्छ– ठूला संकटको परिणाम ठूलै हुन्छ र अधिकांशतः अप्रत्याशित पनि । सन् १९३० को महामन्दीले अलगाववाद, राष्ट्रवाद, फासीवाद र दोस्रो विश्वयुद्ध ल्यायो । अन्ततः अमेरिकाले ‘न्यु डिल’...
View Articleकोरोनाले होइन, हाम्रो स्वास्थ्य प्रणालीका कारण मानिस मरिरहेका छन्
कोरोनाविरुद्धको लडाईंमा हाम्रो तयारी भनेको हाम्रो स्वास्थ्य प्रणालीसँग प्रत्यक्षरुपमा जोडिएको विषय हो । जनस्वास्थ्यको आँखाले हाम्रो स्वास्थ्य प्रणालीलाई हेर्दा यो कस्तो देखिन्छ ? स्वास्थ्य प्रणालीका...
View Articleमेरा गोरा मित्रहरु ! भो कुरा धेरै भयो, अब काम गरौं
भर्खरै मैले मेरा गोरा मित्रहरुबाट असंख्य इमेल पाए । जाँचे, सबैले त्यही सोधेका थिए– म ठीक त छु ? साथीहरुको मप्रतिको चिन्ताको कदर गर्दछु । सबैले यो थाहा पाऊन् कि म ठीकठाक छु । म सन् १९८२ यता जेजति ठीकठाक...
View Article