नेपालमा हिन्दू वर्णव्यवस्था र यसका प्रभाव
तिम्रो मन्दिरको मुर्तिमा मेरो आरनको गन्ध आउँछ ओदानीमाथिको कराहीमा मेरो पसिनाको गन्ध आउँछ आँखा जुधाउने आँट गर धर्माती मान्छे कि मेरो अस्तित्वलाई भुङ्ग्रोमा पोल र धर्म धान्ने आँट गर कि मेरो अपमान गर्ने...
View Articleभारत–चीन झडप भएको गल्वान भ्यालीको रणनीतिक महत्व के हो ?
काठमाडौं, ५ असार । जुन १५ तारिक राती भारत–चीन सैन्य झडपमा १ कर्णेलसहित २० भारतीय सेनाको मृत्युपछि गल्वान भ्याली चर्चामा आएको छ । यो झडपमा चीनतर्फ ४३ जनाको हताहती वा घाइते भएको हुन सक्ने अन्तर्राष्ट्रिय...
View Articleनेपालका हेपिएका बालीहरु र यसको बहुआयामिक महत्व
नेपाल जैविक विविधताको हिसाबले विश्वमा ४९औं स्थानमा रहेको छ । नेपालमा खेती गरिएका करिब ५७७ वनस्पतीहरू मध्ये ४८४ नेपाली हावापानी र माटोमा सदियौंदेखि हुर्केबढेका र बाँकी ९३ बाहिरी देशबाट आयातित वनस्पतीहरु...
View Articleराष्ट्रपति सीको कार्यकालमा चिनियाँ विदेश नीति कता जाँदैछ ?
चिनियाँ कम्युनिष्ट पार्टीको १७ औं राष्ट्रिय कांग्रेसले सि जिन पिङलाई जब ‘भावी नेता’ को रुपमा प्रक्षेपण गर्यो, उनको प्रष्ट जिम्मेवारी विदेश नीति पुनर्स्थापित गर्नु थियो । उनले आफ्नो विदेश नीति...
View Articleनेकपाले गुमाउँदै गएको कूटनीतिक सन्तुलन
दुई हप्ताअघि यसै स्तम्भमा मैले ‘भूराजनीतिक दुश्चक्रको अर्को फन्को’ शीर्षकमा लामो लेखेको थिएँ । लेखको उद्देश्य समकालीन विश्व शक्तिसन्तुलनमा नेपालको रणनीतिक महत्व कहाँनेर छ ? समग्र विश्व परिस्थितिलाई...
View Articleतिमी नेकपा बचाऊ, देश हामी बचाउँछौं !
विश्वव्यापी फैलिएको कोरोना महामारीले देशमा संकट थपिँदै गएको छ । कोरोनाका कारण अर्थतन्त्रको जग हल्लिएको छ । जनताको मनस्थिति खल्बलिएको छ । सरकार ढुुकुटीको अर्बौं रुपैंया सकियो भन्दैछ । विदेशमा भएका उतै...
View Articleहिमालयमा हुने तनावले भारतलाई अमेरिकातिर धकेल्न सक्छ
सन् २०१९ को अक्टोबरमा चेन्नेइ समुन्द्र किनारको भेटघाटपछि भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी र चिनियाँ राष्ट्रपति सि जिङ पिङले दुई देशबीचको सम्बन्ध अर्को वर्षसम्म नयाँ उचाईमा उठाउने दाबी गरेका थिए ।...
View Articleसाना किसानका लागि सस्तो पोष्टहार्भेष्ट प्रविधिः शून्य शक्ति शित भण्डार र गमला...
फलफूल तथा तरकारीबालीहरु भिटामीन, प्रोटीन, खनीज पदार्थ तथा शक्तिको महत्वपूर्ण स्रोत हुन् । फलफूल तथा तरकारीबालीहरु टिपिसकेपछि पनि निरन्तर जीवन प्रक्रिया पूरा गरिरहने हुनाले यसबाट हुने वाष्पीकरण तथा...
View Article‘देशभक्ति’ तात्विक र ‘राष्ट्रवाद’ प्रतिक्रियात्मक विचार हो
सन् २००० को मे महिनामा म केही हप्ताका लागि स्वीट्जरल्याण्ड गएको थिएँ । जेनेभादेखि करिब १०० किमी टाढाको एउटा गाउँ लेविनीमा ‘राइटर्स इन रेसिडेन्स’ थियो । त्यहाँ ५ देशका ६ जना लेखक थियौं । अमेरिका, वेलायत...
View Articleबारम्बार सोधिने निजी प्रश्नहरुको सार्वजनिक प्रतिउत्तर
जब देशको राजनीतिक स्थिति अलिक जटील वा आरोह-अवरोहपूर्ण बन्छ – त्यस्ता अनेक प्रश्न ओइरिन थाल्दछन् – यथार्थमा ती निजीभन्दा बढी सार्वजनिक नै हुन्छन् । सपा–राजपाको एकता, जसपाको गठन, चुच्चे नक्सा प्रकरणदेखि...
View Articleयसरी सकिन सक्छ अमेरिकी बर्चश्व
अहिले विश्व व्यवस्था संकटका बहुमुखी संकेत व्याप्त छन् । कोभिड–१९ महाव्याधी नियन्त्रणमा अन्तर्राष्ट्रिय समन्वयको अभाव, आर्थिक दुरावस्था, राष्ट्रवादी राजनीतिको पुनरुत्थान र राज्यका सीमाहरुको कसिलोपन...
View Articleभारतीय बुद्धिजिवीको बुझाईमा कालापानीमा नेपाल-भारत सीमा विवादको यथार्थ
सन् १८१४ को नोभेम्बरदेखि सन १८१६ को मार्चसम्म भारतमा शासन गरिरहेको इष्ट इन्डिया कम्पनी र नेपालबीच युद्ध भयो । त्यतिखेर नेपाललाई गोर्खा अधिराज्य भनिन्थ्यो । यो युद्धमा नेपालको पराजय भयो । सन् १८१६ मार्च...
View Articleनेपालको भविष्य समाप्त हुनसक्ने खतरा पनि उत्तिकै छ
कम्युनिष्ट आन्दोलनमा विचारको खडेरी परेको छ । आज राष्ट्रियताको मुद्दामा गम्भीर संकट भइरहेको छ । नेपाली जनताले सामन्तवाद र साम्राज्यवादबाट मुक्त बनाउँदै जनवादी क्रान्ति सम्पन्न गर्दै समाजवादी क्रान्तिको...
View Articleनेकपामा अहंकार र उत्ताउलोपन बढ्यो
राजनीतिमा उत्कर्षहरु आइरहन्छ । नेपाली समाजको मान्यता प्रजातान्त्रिक मूल्य मान्यतामा टेकेको व्यवस्था हो । आम जनताले पनि त्यही प्रणाली चाहिरहेको छ । तर, त्यो नेताहरुमा लागू नहुने, आम जनताले मात्रै लागू...
View Articleवृद्धलाई विश्राम
पानी जहाजको सौखिन प्रधानमन्त्री केपी ओली र पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले दुई वर्ष अगाडी उडान भरेको सत्ताधारी नेकपा नामको जहाज यतिबेला भुमरीमा परेको छ । दुई पाईलटले संयुक्त रुपमा हाँक्ने गरी उडान शुरु गरिएको...
View Articleप्रधानमन्त्री ओलीको राष्ट्रवादः सच्चा वा उपयोगवादी ?
‘राष्ट्रवाद’ हरेका देशका नागरीकका निमित्त निकै प्रिय शब्द होे । यो आम नागरिकहरुको मन मुटुमा रहेको हुन्छ । नेपालको सन्दर्भमा पछिल्लो समयमा प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीको राष्ट्रवाद निकै चर्चामा रहने...
View Articleनेपाली कृषिको अबको बाटो: रणनीतिक लगानी र सुनिश्चित बजार
नेपाली कृषि क्षेत्रको अहिलेको अवस्था धेरै आशा गरिएको तर भर पर्न र अन्दाज गर्न नसकिने बजार व्यवस्था र न्युन लगानीको वरिपरि घुमिरहेको देखिन्छ । सरकारले अवलम्बन गरेको खुलाबजार अर्थनीति तथा सरकारले बजार...
View Articleनागरिकता विधेयकमा व्याप्त पितृसत्ता र नश्लवादको विरुद्धमा
अघिल्लो हप्ता नागरिकता ऐन संशोधन विधेयक विशेष चर्चामा थियो । नेकपाभित्रको झमेलाले संसद स्थगन भएसँगै तत्काललाई यो बिषय पर सर्यो । तर, यो विधेयकमाथिको बहस अझै सान्दर्भिक छ । नेकपाभित्र अहिले पार्टी...
View Articleकिन हङकङ छाड्न चाहन्छन् अधिकांश हङकङवासी ?
गत अक्टोबरमा चिनियाँ विश्वविद्यालयले गरेको आप्रवासन दृष्टिकोणबारेको वार्षिक सर्वेक्षण प्रतिवेदनले ४२.३ प्रतिशत हङकङवासी विशेषतः क्यानडा, अष्ट्रेलिया वा ताइवान बसाइ सर्न चाहन्छन् भन्ने देखाएको थियो ।...
View Article‘भारतीय दलाल’हरुको म्युजिकल चेयर
तत्कालीन माओवादी सुप्रिमो पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ ले वर्तमान प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीलाई ‘भारतीय दलाल’ भनेको भिडियो अझै सामाजिक सञ्जालमा घुमिरहेको हुन्छ । त्यसमा प्रचण्डले भनेका छन्, ‘यी केपी ओली...
View Article