नीति तथा कार्यक्रमः गणेशमानजीको धारो र ओली सरकारको गफ उस्तै
आर्थिक वर्ष २०७७/७८ का लागि सरकारले ल्याएको नीति तथा कार्यक्रम अनावश्यक लामो भयो । नीतिसँग भन्दा पनि बढी कार्यक्रममा जोड आयो । कार्यक्रम त बजेटमै आउँथ्यो । अहिले त त्यो कार्यक्रमको लागि नीति मात्रै...
View Articleकृषिमा यान्त्रिकीकरणः आवश्यकता र उपलब्धता
नेपालमा कृषि क्षेत्रको महत्व खाद्य सुरक्षा तथा जीविकोपार्जन दुबैका लागि उत्तिकै रहेको छ । नेपालका तराई तथा पहाडी भूभागमा विभिन्न किसिमका अन्नबाली, फलफूल बाली, तरकारी बालीहरु लगाइँदै आएको छ । पहाडी...
View Articleनयाँ शीतयुद्धको चरित्र
कोभिड–१९ महामारीले विश्वव्यापी क्षति गर्यो । विश्व अर्थतन्त्रको तीव्र संकुचन हुने ठानिँदैछ । अन्तर्राष्ट्रिय मुद्रा कोषले त्यसको डरलाग्दो चित्र खिचेको छ । गत बर्ष विश्वको आर्थिक वृद्धिदर २.९ प्रतिशत...
View Article‘बहुराष्ट्रिय राज्य’न वितण्डता हो न विखण्डनवाद
जस्तो समाज त्यस्तै राज्य बनाउने कि जस्तो राज्य त्यस्तो समाज बनाउने ? जनता समाजवादी पार्टीको वक्तव्यमा ‘बहुलतायुक्त राष्ट्रियता’ भन्ने अर्थमा ‘बहुृराष्ट्रियता’ शब्द प्रयोग भएको छ । यसबारे अनेक...
View Articleकोरोनाको भित्री मूल्य चीनका लागि निक्कै महंगो हुनेछ
मानव जातिको इतिहासमा आएका यसअघिका ठूला विपत्तिहरुले जस्तै कोरोना भाइरसले पनि विश्वको भूराजनीतिलाई धेरै हदसम्म पुनर्आकारित गर्ने छ । यस सन्दर्भमा यो प्रश्न अनिवार्य उपस्थिति हुनेछ कि संयुक्त राज्य...
View Articleअबको राष्ट्रवादको सुई यतातिर घुमोस्
पछिल्लो समय नेपाल–भारतबीचको सीमाविवाद पुनः उत्कर्षमा पुगेको छ । भारतको प्राथमिकतामा यो बिषय खासै नपरे पनि नेपालमा भने कोरोनाको कहर छायामा पर्नेगरी यो बिषय उम्लिएको छ । हुन त नेपालमा राष्ट्रवादका...
View Article…त्यसैले म ‘राष्ट्रवादी’ हैन !
एकपटक इतिहासतर्फ फर्कौं । सन् २०१४ अगस्ट पहिलो साता जब शक्तिशाली छिमेकी देश भारतका नवनिर्वाचित प्रधानमन्त्री नरेन्द्र दामोदर दास मोदी पहिलो पटक नेपाल भ्रमणमा आउँदैथिए, सहर मोदीमय भएको थियो । मोदीको...
View Articleबहुराष्ट्रिय राज्यः आयातित एजेण्डा
भेनेजुएलाका यानोमामी कबिलाका मानिसहरु घरेलु हिँसाका निम्ति प्रशिद्ध छन् । यानोमामी पुरुषहरु आफ्नो महिलाको दायाँ तिघ्रामा तीरले हान्छन् । तीर लागेकी महिलाले आफूलाई पतिले एकदम माया गरेको रुपमा लिन्छिन्...
View Articleकृषिमा उद्यमशिलताः आवश्यकता र अवसर
निर्वाहमुखी कृषि प्रणालीबाट बजारमुखी कृषि प्रणालीमा विकास गर्नका लागि अपनाइने रणनीति नै कृषि उद्यमशिलता हो जसमा उत्पादनको उच्चतम गुणस्तर कायम गर्दै आफ्नो व्यवसायबाट कम लागत र खर्चमा बढी नाफा कमाउने...
View Articleहाँसेर कसेको गाँठो रोएर फुकाउँदै छौँ
इतिहासदेखि विभिन्न आरोह-अवरोह छिचोल्दै आजको सुन्दर नेपाल बनेको हो । हामी वैरीसङ्ग पराजित भयौं होला तर पराधिन कहिल्यै भएनौं । हामी कहिले पनि अरूको जमिन लुट्न गएनौं र त आफ्नो पनि लुट्न दिंदैनौं । हाम्रा...
View Articleपरदेशबाट नेपाली राजनीति हेर्दा
एक जना मेरा पुराना साथीले यदि राजनीति गर्ने हो भने नेपाली माटोमा आएर गर भन्नुभएको मलाई अझै याद आउँछ र लाग्छ उहाँले ठीक भन्नुभएको रहेछ । जब म एक मतदानको लागि त योग्य छैन भने किन फेसबुक वा अरु कुनै...
View Articleकस्तो आर्थिक प्याकेज ? कस्तो बजेट ?
जेष्ठ १५ गते सरकारले आर्थिक वर्ष २०७७/७८ को बजेट ल्याउँदैछ । कस्तो बजेट ल्याउला ? बजेटप्रति सर्वसाधारणमा अनेक उत्सुकता र जिज्ञासाहरु छन् । यो स्वभाविक पनि हो । यसपालीको बजेट बिल्कुल भिन्न परिस्थितिको...
View Articleकोरोनाको कहरबीच पर्यटनको पालुवा !
कोभिड-१९ भनिने कोरोना भाईरसको विश्वव्यापी असर चरमोत्कर्ष उन्मुख छ । चीनको वुहानमा उत्पत्ति भएको भनिएको यस महव्याधिको त्रासमा सिङ्गो विश्व त्राहिमाम भैरहँदा संसारका झन्डै आधा जनसंख्या कुनै न कुनैरुपमा...
View Articleअब नागरिकका झोले प्रवृत्ति समाप्त हुनुपर्छ
एउटा भनाई छ- अण्डाले हानेर ढुङ्गा फुटाउन खोज्नु मुर्खता हुन्छ । जब राज्य कमजोर हुन्छ र नागरिकमा अराजक मनोवृत्तिको बाहुल्यता हुन्छ, राष्ट्रले अन्तर्राष्ट्रिय साख गुमाउँछ । अहिले हाम्रो अवस्था यस्तै हो ।...
View Articleकोरोनाको सन्देश- कामको लोकतान्त्रीकरण गर्नैपर्छ
एजेन्सी । मानव संशाधन फगत संशाधन होइन । यो अरु संशाधन भन्दा धेरै ठूलो कुरा हो । हालको कोरोना संकटले सिकाएको मुख्य कुरा भनेको यही हो । बिरामीहरुको स्यहार गर्ने, खाना लाने ल्याउने, औषधि तथा अन्य आवश्यक...
View Articleसीमा विवाद समाधानका आधार
सन् १९६२ को ईन्डो–चाईना सीमायुद्धमा भारतले नराम्रो पराजय भोगेको थियो । उक्त शर्मनाक युद्धको समीक्षा आधुनिक भारतले अहिले पनि त्यत्तिकै महत्वसाथ गरिरहेको छ । उक्त युद्धको अन्त्यपछि दुवै युद्धरत देशले...
View Articleयी चार गुण जसले न्यूजिल्याण्डकी प्रधानमन्त्री ज्यासिन्डालाई लोकप्रिय बनायो
ज्यासिन्डा अर्डर्न न्यूजिल्याण्डका लागि शताब्दि कै सबैभन्दा लोकप्रिय प्रधानमन्त्री बन्न पुगेकी छन् । यो त्यसै भएको हैन । उनमा केही गुणहरु छन् । ती गुण यो हप्ता झनै प्रष्ट भयो जब आफ्नो पाइतलामुनी...
View Articleकृषि उपजमा उत्पादनपछिको क्षति न्यूनीकरण र गुणस्तर व्यवस्थापन
किसानहरुले उत्पादन गर्ने कृषि उपजहरु नै आम मानिसका लागि खाद्य सुरक्षा र पोषणको आधार हो । उत्पादन भइसकेका कृषि उपजहरु पनि जीवित पदार्थ नै हुन् जसले सास फेर्ने लगायतका काम गरिरहन्छ । त्यसमा पनि ताजा कृषि...
View Articleबजेटः अर्थशास्त्रको हिसाबमा पास, कलामा ‘जस्ट पास’
सामान्य समयमा त नागरिकलाई बजेटबाट ठूलो आशा हुन्छ । झन् कोरोना महामारी र लकडाउनले थला पारेको जीवन, जीविकोपार्जन र अर्थतन्त्रको लागि एउटा आशाको स्रोतको रुपमा बजेटबाट अपेक्षा गर्नु त स्वाभाविक नै हुने भयो...
View Articleकोरोना सपना र बजेट दुःस्वप्न
प्रिय पाठक ! मेरो यो लेखको शीर्षक ठीक उल्टो छ । हुनुपर्ने ‘बजेट सपना र कोरोना दुःस्वप्न’ हो । कोरोना– यो ज्यानमारा भाइरस, त्यसले सृजना गरेको भयावह मानवीय त्रासदी, यससँग के को सपना हुनु ? सपना र...
View Article