‘समाजवादी-राजपा एकताको कुनै विकल्प छैन’
मधेश नेपालको राजनीतिमा स्थापित एक शब्द, एक अवधारणा, एक शक्ति र एक पहिचान हो । मधेश विनाको नेपाल, मधेशी समुदायको सम्मानजनक सहभागिता विनाको नेपाली राजनीति असम्भव छ । मधेश आन्दोलन रातारात भएको थिएन । यसको...
View Articleट्रम्पको क्रुर स्वीकृति पाएर कोरानाले इरानीहरूलाई मारिरहेछ
संसार भाग्य र दूर्भाग्यको चक्र रहेछ । नत्र अमेरिकाजस्तो सभ्य लोकतान्त्रिक मुलुकमा ट्रम्पजस्तो सनकी शासकको उदय किन हुनुपर्थ्यो ? सायद सृष्टिलाई ट्रम्पमार्फत् दुर्भाग्यको चक्र पूरा गर्नु थियो । अमेरिकी...
View Articleपाँच प्रधानमन्त्रीको कार्यशैली नजिकबाट नियाल्न पाएँ
वि.सं. २०३० को दशक प्रारम्भतिर । एकातिर पञ्चायतको रापताप चर्को थियो । अर्कोतिर भर्खरै झापा विद्रोह भएको थियो । कांग्रेसको स्थिति राम्रो थिएन । वीपी निर्वासनमा थिए । हाम्रो गाउँघरका हुनेखाने,...
View Articleकोरोना आइसोलेसनबाट ‘संघवाद’ को प्रतिरक्षा
कोरोनाको विश्वव्यापी कहर र स्वअलगावमा कस्ता बिषय बाञ्छनीय होलान् अग्रपथमा लेख्न ? यो पक्षबाट थोरै नसोचेको हैन । तर अझै ‘ग्रिन जोन’ मा रहेको नेपाल सार्वजनिक बहसबाट बिल्कुलै टुट्नु उपयुक्त हुन्छ भन्ने...
View Articleमदन भण्डारीको घाटे बाहुनको कथा र नेपाली लोकतन्त्र
भनिन्छ ‘सत्यम् मेव जयते’ । अथवा ‘सत्यको जीत हुन्छ’ । सिद्धान्ततः यसलाई नकार्न मिल्दैन । इतिहास, समाजशास्त्र र पुराणहरूले पनि सत्यकै जीत हुन्छ भनेका छन् । तर, व्यवहारले चाहिँ खासखास समयमा कुनै अमुक...
View Articleकोरोना महामारीः चीनले छलाङ मार्यो, संकटमा पश्चिमाहरु, नेपालले के गर्ने ?
हामी सबैले गम्भीर चिन्तन गर्नुपर्ने अवस्था आएको छ । हामी एउटा राष्ट्र हौं । त्यसैले हामीले एउटा राष्ट्रको जस्तो व्यवहार गर्न पनि जान्नुपर्छ । हामी अहिले संसार नै अप्ठ्यारो अवस्थामा आएको समयमा छौँ ।...
View Articleकस्तो होला कोरोना प्रकोपपछिको विश्व ?
मानवताले यतिखेर विश्वसंकट सामना गरिरहेको छ । यो हाम्रो पुस्ताको सबैभन्दा ठूलो संकट हो । केही हप्ता यता विश्वका नागरिक र सरकारले लिएका निर्णयहरुले सम्भवत आउने वर्षहरुलाई आकारित गर्नेछ । भोलिको विश्व...
View Articleमरिन खोला, माझी र माओवादी
साविकको महादेवस्थान र कपिलाकोट गाविस, हालको मरिन गाउँपालिका जनयुद्धको बेला सिन्धुली जिल्लाको तूफानी केन्द्र थियो । महादेवस्थान गाविसमा मात्रै २४ जनाले शहादत प्राप्त गरेका थिए । जनयुद्धबेला देशभरिमा...
View Articleसायद एकपटक मार्क्स ‘रंग फेर्ने छेपारो’ हुन जरुरी छ
सन् १८४९ मा कार्ल मार्क्स लण्डन आए । उनीसँग पत्नी जेनी र उनका ३ बालबच्चा थिए । लण्डनमा उनी ३१ वर्षीय शरणार्थी थिए । उनलाई पेरिस, ब्रसेल्स र कोलोग्नेबाट निकाला गरिएको थियो । त्यतिखेर मार्क्स धेरै हदसम्म...
View Articleकोरोनाबाट मैले के सिकेँ ?
केही यथार्थ जो अहिले सिकिदैंछ । अब यी यथार्थका बारेमा सोच्नुपर्ने बेला आएको जस्तो लाग्छ । पुरातन विश्वव्यवस्थाले अब मानिसको संरक्षण गर्न सक्दैन भन्ने लाग्यो । हरारीको ‘होमो सेपियन्स’ पुस्तक पढेपछि,...
View Articleसंकिर्णतावादी सत्ता र कोरोनाको ‘पर्या–राजनीति’
२१औं शताब्दीको आरम्भसँगसँगै विश्व राजनीतिको सत्ता क्रमशः अनुदार, साम्प्रदायिकता तथा संकिर्णतावादी शक्तिहरुको हातमा चिप्लिइरहेको परिस्थितिमा विश्व मानव समाज कोरोनाको कठोर महामारीसँग जुध्नुपर्ने अवस्था...
View Articleकोरोनाले अगाडि सारेको चुनौतिलाई अवसरमा बदलौं
याे विश्वव्यापीकरणको युग, विकास र प्रविधिले विश्व नै एउटै गाउँजस्ताे भएकाे २१औं शताब्दिका बेला विश्वलाई नै हल्लाउने गरी काेभिड-१९ भाईरस विश्व यात्रा द्रुत गतिमा गर्दैछ । लाखौं मानिसहरु आतङ्कित भएका छन्...
View Articleकोराना भाइरस र ट्रम्पका मुर्खताहरु
भियतनाम युद्धको बेला अमेरिकीहरुको ब्रिफिङ राती हुन्थ्यो । राती ५ बजे । ती ब्रिफिङमा अमेरिकी सैन्य नेताले अनेक तथ्यहरु प्रस्तुत गर्थे । निष्कर्ष एउटै हुन्थ्यो – अमेरिकाले युद्ध जित्दैछ । ती ब्रिफिङमा...
View Articleसरकार ! हाम्री बुढी आमालाई एउटा मास्क देऊ न !
अस्तिको दिन कम्पनीमा कोभिड–१९ पेण्डामिकको निरोधी उपायको बारेमा नियमित बैठक हुँदै थियो । जर्मनीका एकजना मित्रले भने, इटालीमा ४० वर्षमाथिका र बाँच्ने सम्भावना ४० प्रतिशतभन्दा कम भएका कोभिड संक्रमित...
View Articleकोरोना-विमर्शका अनेक आयाम
कोरोना ! कोरोना !! कोरोना !!! लाग्थ्यो–प्रलय/प्रकोप त सृष्टिको नियम नै हो । त्यो हुन्छ नै कुनै दिन । तर यति छिट्टै, आफ्नै जीवनकालमा, आँखा अगाडि होला, यति गहीरो अनुभूति गर्नुपर्ला भन्ने सोचिएनछ । कोरोना...
View Articleबाँझा जग्गामा गाँजा खेती बहसको अन्तरकुन्तर
फागुनको १९ र २० मा केवल एकदिनको फरकमा विगत ४३ बर्षदेखि कानुनतः अवैधानिक भनिएको गाँजालाई वैधानिकता दिनुपर्छ भन्दै प्रतिनिधिसभामा पूर्वमन्त्री शेरबहादुर तामाङ र वागमती प्रदेशसभामा प्रदेश सांसद केशव...
View Articleकोरोनाको कहर कि मोदीको रहरः सार्कमा आफ्नो स्वार्थ नवीकरण गर्दै भारत
कोभिड १९ को प्रकोप दक्षिण एशियाली मुलुकहरुबीच सञ्चार स्थापना गर्ने माध्यम बनेको छ । हालै भारतीय प्रधानमन्त्रीले नरेन्द्र मोदीले सार्कका सम्पूर्ण देशप्रमुखहरुलाई कोरोना प्रकोपको खतरालाई रोकथाम गर्न...
View Articleमन्त्री कमरेड ! जनतालाई ‘गिद्ध’ र ‘कुकर’ भन्ने अधिकार कहाँबाट पाउनु भो ?
गाउँघरमा चलेको एउटा उखान छ– ‘मन पर्या केटो, जेठाजु पर्यो ।’ ओली सरकारमा मन्त्री प्रदीप ज्ञवालीको स्थान र भूमिका त्यस्तै देखिन्छ । नेपाली राजनीतिमा जुन छुद्र वादविवाद भइरहेको हुन्छ- विपक्षी...
View Articleगाली जीव जनावरलाई होइन, कर्पोरेट प्रणालीलाई गरौं
सन् २०१९ को डिसेम्बरदेखि चीनको वुहानवाट फैलिएको कोभिड–१९ नाम गरेको कोरोना भाईरस ईतिहासमा सबभन्दा डरलाग्दो महामारीको रुपमा प्रकट भएको छ । जसको कारण आज मानव जातिले गम्भीर संकटको सामना गर्नुपरेको छ । यस...
View Article‘नागरिकलाई सीमामा रोक्दा कानून तोड्ने अवस्था आयो भने स्थिति भयानक बन्छ’
विपदको बेला स्वदेश फर्कन पाउनु नागरिकताको अधिकारको कुरा हो । आवागमन गर्ने अधिकारको कुरा हो । सबैभन्दा बासयोग्य त आफ्नै घर हुन्छ, आफ्नै देश हुन्छ नि । यो उसको मानव अधिकार हो । मानवअधिकारसम्बन्धि...
View Article