सप्तरी सुरूंगा नगरपालिका – ३, विसनरिया दहमा १५ वर्षदेखि घर बनाएर बसेका दलित मुसहर वस्तिमा पटक– पटक वस्ति भत्काउन आईपुग्छन् ठूलाबडाहरू । स्थानीय पाँचु सदायका अनुसार एक वर्ष अगाडी गाउँका ठूलाबडा जमिन्दारहरूको उस्काहटमा वन डिभिजनका कर्मचारीहरू आएर स्थानीय विहारी सदाय, बसन्ता सदाय, तेजीलाल मण्डल, उपेन्द्र सदाय, कान्छा सदाय, दुखि मण्डल लगायत ८ जनालाई समातेर लगे । ३ महिना जेलमा राखे । पछि २० हजार धरौटीमा छोडियो तर अहिलेसम्म आदालतमा तारिक धाईरहेका छन् । त्यस दिन कनकपुर गाउँबाट पाहुना आएका सुन्दर सदाय पनि पक्राउ परेका थिए । अहिले उनी पनि तारिक धाइरहेका छन् ।
हाम्रो पक्षमा बोली दिने कोहि छैन् । हामीसँग एक धुर जग्गा छैन् । बालबच्चा कहाँ लाने हो । कसरी जीवन बाँच्ने ? मानसिक तनाव थोपरिएको छ । विभिन्न बाहानामा कानुनी फन्दामा फसाएर हैरान पार्छन् ठूलावडाहरुले । प्रशासनिक हैरानीले कमाएर खाने फुर्सद दिँदैनन् । वडाको बजेट वडाअध्यक्ष रूद्र कार्कीले वस्ति नजिकै रहेको दह (पोखरी) खन्नमा प्रयोग गरे । अहिले पनि जंगलभित्र पोखरी खन्न डोजर चलिरहेको छ । पोखरी ठूलो छ । तर, त्यसको नाममा नजिकै रहेको फलिफलाउ आँपको रूख र मानिसको वस्ती भत्काउन थालिएको छ । ती घर भत्काउन कहिले फकाएर दवाव दिइन्छ त कहिले धम्क्याएर । पार्टी फिलिंग र जातिय विभेद गरिरहेको छ । वस्तीको संरक्षणको कुरा गर्दा ‘आफ्नो नेतालाई गएर भनुस् हामी केहि जान्दैनौ भन्छन् जितेकाहरू’ । हाम्रो नेता को हो ? भन्दा ‘तिमीहरूले हामीलाई जिताएको होइन हाम्रो पैसा र जातिले जिताएको भन्छन् ।’ हामी आफ्नो समस्या कहाँ राख्ने ? स्थानीय सुकनी सदायले भनिन् ‘मुसहर, चमार र मण्डलगरी यहाँ ६१ घर दलितको वस्ति छ । यहाँ बारम्बार बस्ती हटाउन दवाव दिइरहेको छ । हामी काँ जानु ?’
तीन तहको निर्वाचन पश्चात जनतामा आस्वासन बाँडेर शहर पसेका नेताहरू यतिवेला गाउँवस्तीहरूमा पुरानै ढर्राको राजनीतिक चलखेल गरिरहेका छन् । जनताका समस्या जस्ताको त्यस्तै छ । समाजिक विकासको कार्यमा स्थानीय जनतासँग कुनै सल्लाह गर्नै चाहँदैनन् । उनीहरु आफूखुशी गरिरहेका छन् । गाउँवस्तिलाई व्यवस्थित गर्नुभन्दा उजाड गर्ने र विगार्नेतर्फ बढी केन्द्रित भएका छन् । विकासको नाममा धनीपतिहरुले सार्वजनिक एलानी जग्गालाई मनपर्दी छेकबार गरिरहेका छन् । पोखरी खन्ने, मन्दिर बनाउने लगायतका काम गरेर भूमिहिन सुकुमबासीहरूलाई भूमि र घरबासबाट बन्चित गरिरहेका छन् । मान्छेलाई बस्ने जग्गा छैन् यहाँ तर, धर्मको नाममा भएका जग्गामा पनि पोखरी खन्ने, पार्टीपौवा, चौतारा, मठमन्दिर लगायतका निर्माण गर्ने काम गरिरहेका छन् । भूमिहिन सुकुमवासी बस्तीमा लालपुर्जा दिनु र व्यवस्थित वसोवासका लागि प्लानिंग गर्नुको साटो रोड फराकिलो गर्ने नाममा बस्ति भत्काउने चलखेल भैरहेको छ । अरू विकासमा कुनै नजर छैन् । यो समाजिक विभेदको अप्रत्यक्ष रूप हो ।
मुलुकको विकास निर्माण र समृद्धिको नाममा भैरहेको अराजक र विभेदजन्य विकास र समृद्धिले मुलुक समृद्ध र सम्पन्न हुन सक्दैन् । यहाँ दलाल र अवसरवादीहरूको समृद्धि भन्दा मुलुकको आवश्यक्ता र जनताले चाहेको दिर्धकालिन समृद्धिको खाँचो छ । यसका लागि राज्य र राजनीतिक दलको विभेदकारी र भ्रामक चरित्र बदल्नुपर्छ । समाजिक, आर्थिक र राजनीतिक स्तरबाटै विभेदरहित ढंगबाट सम्पूर्ण वर्ग जातिलाई समानुपातिक समावेशी राज्यको सहि प्रत्याभूति गराउनु पर्छ । जसबाट मात्र उपेक्षित वर्ग सापेक्षित रूपमा अगाडि बढेर देश र समाजको विकासमा सम्मानजनक भूमिका निर्वाह गर्ने अवसर पाउँछन् । देश र समाजिक विकासका योजनाहरू दिर्धकालिन हुन सक्छन् । एक अर्काको अस्तित्व स्विकार्ने समाजको निर्माण हुन्छ । यस्तो समाजको गर्भमा हुने कुनै पनि किसिमको विकास निर्माण लगायत मुलुक समृद्धिको कार्य दीर्घकालिन हुन्छन् ।
The post विकासको टार्गेटमा दलित वस्ती ! appeared first on Sajha Post.